बायोमेट्रिक डेटा कॅप्चर मार्गदर्शक तत्त्वे:
फिटनेससाठी रहिवाशाचे डोळे आणि बोटे तपासा (गहाळ/विच्छेदन). जर रहिवाशाची काही विकृती असेल ज्यामुळे बोटांचे ठसे/बुबुळ घेणे शक्य नसेल, तर ते देखील बायोमेट्रिक अपवाद म्हणून कॅप्चर करावे लागेल.
सॉफ्टवेअरमध्ये बायोमेट्रिक अपवाद तपासा आणि सूचित करा, फक्त लागू असेल तिथे. बायोमेट्रिक अपवाद चिन्हांकित करू नका जेथे बायोमेट्रिक्स कॅप्चर केले जाऊ शकतात. हे 'फसवणूक' मानले जाईल आणि कठोर दंडाला आमंत्रित केले जाईल.
बायोमेट्रिक अपवादाच्या बाबतीत, अपवादाचा प्रकार विचारात न घेता, नेहमी रहिवाशाचा चेहरा आणि दोन्ही हात दाखवणारा अपवाद फोटो घ्या.
बायोमेट्रिक उपकरणांपर्यंत पोहोचण्यासाठी किंवा म्हातारपणामुळे किंवा आजारपणामुळे फोटो घेण्यासाठी नावनोंदणी करणारा स्वतःला/स्वतःला योग्य स्थितीत ठेवण्याच्या स्थितीत नसू शकतो. अशा परिस्थितीत ऑपरेटरने नावनोंदणीच्या जवळ उपकरणे हलवून बायोमेट्रिक डेटा घेण्याची व्यवस्था केली पाहिजे.
जर रहिवाशाच्या बोटाला/बुबुळांना तात्पुरते नुकसान झाले असेल आणि बायोमेट्रिक कॅप्चर करणे शक्य नसेल, तर ऑपरेटर अपवाद म्हणून त्याची नोंद करेल. रहिवाशाने नंतर त्याचे बायोमेट्रिक अपडेट करून घ्यावे.
बायोमेट्रिक्स कॅप्चर करा - 5 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या सर्व रहिवाशांसाठी चेहर्यावरील प्रतिमा, IRIS आणि बोटांचे ठसे.
5 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या कोणत्याही मुलांच्या बाबतीत, फक्त चेहर्यावरील प्रतिमा आणि कोणत्याही एका पालकाचे बायोमेट्रिक पुष्टीकरण कॅप्चर केले जाते.
चेहर्यावरील प्रतिमा कॅप्चरसाठी मार्गदर्शक तत्त्वे
एनरोली पोझिशन: चेहऱ्याची प्रतिमा कॅप्चर करण्यासाठी, ऑपरेटरला एनरोलीऐवजी कॅमेरा समायोजित करण्याचा सल्ला दिला जातो की स्वत: ला योग्य अंतरावर किंवा योग्य मुद्रेत ठेवता येईल. फ्रंटल पोझ कॅप्चर करणे आवश्यक आहे म्हणजे डोके फिरवणे किंवा झुकणे नाही. रहिवाशांना त्यांची पाठ सरळ ठेवून आणि त्यांचा चेहरा कॅमेराकडे ठेवून व्यवस्थित बसण्याची सूचना केली पाहिजे.
फोकस: कॅप्चर उपकरणाने स्वयं फोकस आणि स्वयं-कॅप्चर कार्ये वापरली पाहिजेत. आउटपुट प्रतिमेला मोशन ब्लर, ओव्हर किंवा अंडर एक्सपोजर, अनैसर्गिक रंगीत प्रकाश आणि विकृती यांचा त्रास होऊ नये.
अभिव्यक्ती: अभिव्यक्ती स्वयंचलित चेहरा ओळखण्याच्या कार्यक्षमतेवर जोरदार प्रभाव पाडते आणि मानवाद्वारे अचूक दृश्य तपासणीवर देखील परिणाम करते. चेहरा तटस्थ (हसत नसलेला) अभिव्यक्ती, दात बंद, आणि दोन्ही डोळे उघडून कॅमेऱ्याकडे पहात कॅप्चर केले जावे अशी जोरदार शिफारस केली जाते.
प्रदीपन: खराब प्रकाशाचा चेहरा ओळखण्याच्या कार्यक्षमतेवर उच्च प्रभाव पडतो. चेहऱ्यावर सावल्या नसतील, डोळ्यांच्या कप्प्यात सावल्या नसतील आणि हॉट स्पॉट्स नसतील अशा प्रकारे योग्य आणि समान प्रमाणात वितरित प्रकाश यंत्रणा वापरली पाहिजे. एनरोलीच्या अगदी वरचा प्रकाश वापरला जाऊ नये कारण त्यामुळे सावली पडू शकते. प्रकाश विसर्जित केला पाहिजे आणि एनरोलीच्या समोर ठेवावा जेणेकरून डोळ्याखाली सावल्या नसतील.
डोळ्यांचा चष्मा: जर एखादी व्यक्ती सामान्यतः चष्मा घालत असेल तर, चष्मा घालून छायाचित्र काढण्याची शिफारस केली जाते. तथापि, चष्मा स्वच्छ आणि पारदर्शक असावा. छायाचित्र काढण्यापूर्वी गडद चष्मा/टिंटेड चष्मा काढून टाकावा.
ॲक्सेसरीज: चेहऱ्याचा कोणताही भाग झाकणाऱ्या ॲक्सेसरीजचा वापर करण्यास परवानगी नाही. उदाहरणार्थ, फोटो काढण्यापूर्वी पर्दामधील महिलांना पूर्ण चेहरा उघड करावा लागेल. त्याचप्रमाणे घोनघाटातील महिलांना छायाचित्र काढण्यापूर्वी पूर्ण चेहरा स्पष्टपणे उघड करावा लागणार आहे. डोके झाकलेले राहू शकते परंतु संपूर्ण चेहरा दिसला पाहिजे.
पुढे, पगडी/हेडगियर सारख्या सामानांना धार्मिक/पारंपारिक प्रथा म्हणून देखील परवानगी आहे.
तथापि, वैद्यकीय कारणांमुळे डोळ्याच्या पॅचसारख्या उपकरणांना परवानगी आहे. याचा अर्थ आयरिससाठी अपवाद रेकॉर्ड करणे आवश्यक आहे, कारण फक्त एकच आयरीस कॅप्चर केला जाऊ शकतो.
गरजा पूर्ण करणाऱ्या शक्य तितक्या चांगल्या चेहऱ्याच्या प्रतिमा मिळविण्यासाठी ऑपरेटरना प्रशिक्षित करणे आवश्यक आहे. जरी दर्जेदार ध्वज हिरवा असला तरीही ऑपरेटर अधिक चांगले चित्र काढू शकतो हे ठरवण्यास सक्षम असेल तर तोच प्रयत्न केला पाहिजे. तथापि, हे लक्षात घेतले पाहिजे की पुन्हा ताब्यात घेणे रहिवाशांसाठी त्रासदायक ठरू नये.
मुलांसाठी, हे मान्य आहे की मूल पालकांच्या मांडीवर बसते, परंतु हे सुनिश्चित करणे आवश्यक आहे की मुलाच्या चेहऱ्यासह पालकांचा चेहरा कॅप्चर केला जाणार नाही. लहान मुलांच्या बाबतीत पांढरा स्क्रीन नसल्यामुळे पार्श्वभूमी नाकारली जाऊ शकते परंतु एका चित्रात दोन चेहरे कॅप्चर होऊ नयेत.
अयशस्वी झालेल्या कॅप्चरसाठी कृतीयोग्य फीडबॅक तपासणे आवश्यक आहे. सॉफ्टवेअरमधील काही कृती करण्यायोग्य फीडबॅक आहेत:
चेहरा सापडला नाही
खूप दूर नोंदणी करा
नोंदणी खूप जवळ आहे (इनपुट प्रतिमेतील डोळ्यांचे अंतर प्रतिमेच्या रुंदीच्या एक तृतीयांशपेक्षा जास्त आहे)
पोझ (सरळ पहा)
अपुरा प्रकाश
अत्यंत कमी चेहऱ्याचा आत्मविश्वास (चेहराविरहित, मानवी चेहरा म्हणून ओळखलेली वस्तू)
नॉन-युनिफॉर्म लाइटिंग (आउटपुट इमेजमधील चेहऱ्याचा)
चुकीची पार्श्वभूमी (आउटपुट इमेजमध्ये)
अपुरा प्रकाश (आउटपुट प्रतिमेच्या चेहर्यावरील क्षेत्रामध्ये खराब राखाडी मूल्ये)
लोकसंख्याशास्त्रीय स्क्रीनवर कोणतेही बायोमेट्रिक अपवाद निर्दिष्ट केले असल्यास, ते छायाचित्र स्क्रीनवर छायाचित्रे म्हणून कॅप्चर केले जावेत.
5 वर्षांखालील मुलांसाठी फक्त चेहर्यावरील प्रतिमा कॅप्चर केली जाते. आयरिस आणि फिंगरप्रिंट स्क्रीन 5 वर्षांखालील मुलांसाठी सक्रिय होणार नाहीत
फिंगरप्रिंट्स कॅप्चर करण्यासाठी मार्गदर्शक तत्त्वे
सर्व दहा बोटांच्या प्रतिमा घ्यायच्या आहेत. फिंगरप्रिंट्स डाव्या हाताच्या चार बोटांच्या थप्पडांच्या क्रमाने, उजव्या हाताच्या दोन अंगठ्यांनंतर पकडले जाणे आवश्यक आहे.
कॅप्चर सक्षम करण्यासाठी बोटांनी प्लेटवर योग्यरित्या स्थित केले पाहिजे. प्लेटवर थेट प्रकाश चमकू नये. बोटांच्या स्थितीसाठी फिंगरप्रिंट उपकरणांवर निर्देशक वापरा. बोटे उपकरणावर योग्य दिशेने ठेवावीत. काही शंका असल्यास कृपया निर्मात्याच्या मॅन्युअलचा सल्ला घ्या अन्यथा पर्यवेक्षकाचा सल्ला घ्या.
चांगले फिंगर प्रिंट कॅप्चर करण्यासाठी फिंगर प्रिंट उपकरणाची प्लेट साफ करण्यासाठी ठराविक काळाने लिंट फ्री कापड वापरा
स्क्रॅचसाठी उपकरणे वेळोवेळी तपासा, फोकसच्या बाहेर प्रतिमा, फक्त आंशिक प्रतिमा कॅप्चर केल्या जात आहेत. अशी कोणतीही समस्या लक्षात आल्यास, तुमच्या पर्यवेक्षक/मुख्यालयाकडे तक्रार करा आणि उपकरणे बदलण्याची विनंती करा.
फिंगरप्रिंट कापले, ओले/स्मुज्ड फिंगरप्रिंट; अपुऱ्या दाबामुळे अतिशय हलक्या प्रिंटचा परिणाम खराब दर्जाचा होईल. रहिवाशाचे हात स्वच्छ असावेत (चिखल, तेल वगैरे नाही). आवश्यक असल्यास रहिवाशांना पाण्याने आणि साबणाने हात धुण्यास सांगा.
बोटे जास्त कोरडी किंवा ओली नसावीत. ओल्या कापडाने किंवा कोरड्या बोटाने कोरड्या कापडाने ओलावा
नावनोंदणी करणाऱ्याला चार बोटांच्या कॅप्चरसाठी डाव्या हाताची/उजव्या हाताची/दोन अंगठ्यांची चारही बोटे फिंगरप्रिंट स्कॅनरच्या प्लेटमध्ये ठेवण्याची विनंती केली पाहिजे जेणेकरून चांगला संपर्क सुनिश्चित होईल आणि कॅप्चर केलेल्या फिंगरप्रिंटचे क्षेत्रफळ वाढवावे. बोटे सपाट ठेवली आहेत आणि बोटाचा वरचा सांधा स्कॅनरवर व्यवस्थित ठेवला जाईपर्यंत याची खात्री करा. बोटांचा वरचा भाग प्लेटन एरियामध्ये असावा आणि परिभाषित क्षेत्राच्या बाहेर नसावा.
स्वयंचलित कॅप्चर होत नसल्यास, नावनोंदणी सॉफ्टवेअरमध्ये फोर्स कॅप्चर टॅब सक्षम केल्यावर ऑपरेटरने कॅप्चरची सक्ती केली पाहिजे.
कॅप्चर अयशस्वी झाल्यावर ऑपरेटरने कारवाई करण्यायोग्य फीडबॅक तपासला पाहिजे. सॉफ्टवेअरद्वारे प्रदान केलेल्या काही कृती करण्यायोग्य फीडबॅक आहेत:
उपस्थित बोटांची संख्या अपेक्षित बोटांच्या संख्येशी जुळत नाही
बोट योग्यरित्या ठेवलेले नाही
खूप जास्त दबाव (कर्तव्य चक्र)
खूप कमी दबाव
मध्य प्रदेश गहाळ आहे
जास्त ओलावा (ओलेपणा)
जास्त कोरडेपणा
ऑपरेटरने गुणवत्तेसाठी आणि विशिष्ट समस्यांसाठी प्रतिमा दृश्यमानपणे तपासली पाहिजे. समस्या असल्यास कॅप्चर करण्याचा पुन्हा प्रयत्न करण्यासाठी वरील चरणांवर परत जा.
जेव्हा प्रतिमा गुणवत्ता उत्तीर्ण होते किंवा कॅप्चरची कमाल संख्या संपली तर, पुढील चरणावर जा
उभ्या स्थितीत बोटांचे ठसे उत्तमरित्या टिपले जातात
अतिरिक्त बोटांच्या बाबतीत, अतिरिक्त बोटाकडे दुर्लक्ष करा आणि मुख्य पाच बोटे कॅप्चर करा.
तुमचे स्वतःचे फिंगरप्रिंट रहिवाशाच्या फिंगरप्रिंट्समध्ये मिसळले जाणार नाहीत याची खात्री करा. बोटांचे ठसे कॅप्चर करण्यासाठी ऑपरेटर काळजीपूर्वक रहिवाशाच्या बोटांवर थोडासा दबाव टाकू शकतात परंतु नेहमी आपल्या स्वतःच्या बोटांचे ठसे मिसळू नयेत याची खात्री करा.
आयरिस कॅप्चर करण्यासाठी मार्गदर्शक तत्त्वे
साधारणपणे कॅप्चर डिव्हाइस हाताळणारा ऑपरेटर आणि नोंदणी करणारा नाही.
मुलांना असे सांगितले जाऊ शकते की ते फोटो/चित्र घेण्यासारखे आहे जेणेकरून त्यांना भीती वाटू नये.
नावनोंदणी करणाऱ्याला पोर्ट्रेट छायाचित्र काढण्याप्रमाणे एका निश्चित स्थितीत बसणे आवश्यक आहे.
सॉफ्टवेअर बुबुळ प्रतिमा गुणवत्ता मोजण्यासाठी सक्षम आहे. कॅप्चर प्रक्रियेदरम्यान ऑपरेटरला फीडबॅक देण्यासाठी प्रारंभिक प्रतिमा गुणवत्तेचे मूल्यांकन केले जाईल. कॅप्चर केलेली बुबुळ प्रतिमा अपुरी दर्जाची असल्यास सॉफ्टवेअर ऑपरेटरला कारवाई करण्यायोग्य फीडबॅकसह अलर्ट करते. सॉफ्टवेअरद्वारे प्रदान केलेल्या काही कृती करण्यायोग्य फीडबॅक आहेत:
अडथळा (बुबुळाचा महत्त्वाचा भाग दिसत नाही)
आयरिस फोकसमध्ये नाही
टक लावून पाहणे चुकीचे (रहिवासी दूर पहात आहे)
विद्यार्थ्याचा विस्तार
बुबुळ कॅप्चर प्रक्रिया सभोवतालच्या प्रकाशासाठी संवेदनशील असते. कोणताही थेट किंवा कृत्रिम प्रकाश एनरोलीच्या डोळ्यांमधून थेट परावर्तित होऊ नये.
साधन स्थिर ठेवले पाहिजे. डिव्हाइस रहिवाशाकडे ठेवणे आवश्यक असल्यास, नोंदणी ऑपरेटर/पर्यवेक्षक रहिवाशांना डिव्हाइस स्थिर ठेवण्यास मदत करू शकतात.
चेहर्यावरील प्रतिमा कॅप्चर करण्यासाठी वापरलेला टेबल लाइट बुबुळ कॅप्चर करताना बंद केला पाहिजे. थेट सूर्यप्रकाश किंवा रहिवाशाच्या डोळ्यावर चमकणारा इतर कोणताही तेजस्वी प्रकाश प्रतिबिंब निर्माण करेल आणि परिणामी प्रतिमा खराब होईल.
ऑपरेटरने रहिवाशांना सरळ कॅमेऱ्याकडे पाहण्याची, डोळे उघडे उघडे (हे करण्याचा एक सोपा मार्ग म्हणजे रहिवासी रागाने किंवा टक लावून पाहण्यास सांगणे) आणि बुबुळ कॅप्चर करताना डोळे मिचकावू नका असे निर्देश दिले पाहिजेत. रहिवासी स्थिर असणे आवश्यक आहे.
जर रहिवाशांना आयरिस स्कॅन करताना अडचण येत असेल आणि रिकॅप्चर आवश्यक असेल, तर ऑपरेटर इतर तपशील कॅप्चर करण्यासाठी पुढील स्क्रीनवर नेव्हिगेट करू शकतो आणि नंतर आयरिस कॅप्चरवर परत येऊ शकतो. यामुळे रहिवाशांना आयरीस कॅप्चर करताना डोळे उघडे ठेवण्यासाठी सततच्या दबावापासून आराम मिळेल.
ऑपरेटरने कॅप्चर करताना संयम बाळगणे आवश्यक आहे आणि स्क्रीनवर स्क्रोल करण्याऐवजी, मागे-पुढे नेव्हिगेट करण्याऐवजी डिव्हाइस प्रतिसादाची प्रतीक्षा करणे आवश्यक आहे.