आधारचा मुक्तपणे वापर करा

नाही. तुमची बँक माहिती बँकेने इतर कोणाशीही शेअर केलेली नसल्यामुळे, तुमचा आधार क्रमांक जाणून घेतल्याने तुमच्या बँक खात्याची माहिती कुणालाही मिळू शकत नाही. तसेच, UIDAI किंवा त्या प्रकरणातील कोणत्याही घटकाकडे तुमच्या बँक खात्याबद्दल कोणतीही माहिती नसेल. उदाहरणार्थ, तुम्ही तुमचा मोबाईल नंबर विविध ठिकाणी आणि बँक, पासपोर्ट अधिकारी, आयकर विभाग इत्यादींना देता. दूरसंचार कंपनीला तुमची बँक माहिती, आयकर रिटर्न इ.मध्ये प्रवेश असेल का? साहजिकच नाही! त्याचप्रमाणे, जेव्हा तुम्ही विविध सेवा प्रदात्यांना आधार क्रमांक प्रदान करता, तेव्हा तुमचा तपशील संबंधित सेवा प्रदात्यांकडे राहतो आणि सरकार किंवा UIDAI सह कोणत्याही एका संस्थेला विविध सेवा प्रदात्यांमध्ये पसरलेल्या तुमच्या वैयक्तिक माहितीवर प्रवेश मिळणार नाही.

तुम्ही पॅन कार्ड, डेबिट कार्ड, क्रेडिट कार्ड, बँकेचे चेक आवश्यक तिथे वापरता. पण तुम्ही हे तपशील इंटरनेट आणि फेसबुक, ट्विटर इत्यादी सोशल मीडियावर उघडपणे मांडता का? साहजिकच नाही! तुम्ही असे वैयक्तिक तपशील अनावश्यकपणे सार्वजनिक डोमेनमध्ये ठेवू नका जेणेकरून तुमच्या गोपनीयतेवर कोणतेही अनावश्यक आक्रमण होणार नाही. आधारच्या वापराच्या बाबतीत हेच तर्क लागू करणे आवश्यक आहे.

नाही. फक्त, तुमचा आधार क्रमांक जाणून घेतल्याने, कोणीही तुमचे नुकसान करू शकत नाही. पासपोर्ट, मतदार ओळखपत्र, पॅन कार्ड, रेशनकार्ड, ड्रायव्हिंग लायसन्स इ. सारख्या इतर कोणत्याही ओळख दस्तऐवजांप्रमाणेच हे तुम्ही सेवा प्रदात्यांसह अनेक दशकांपासून मुक्तपणे वापरत आहात. त्याऐवजी, आधार ओळख त्वरित पडताळण्यायोग्य आहे आणि म्हणून अधिक विश्वासार्ह आहे. तसेच, आधार कायदा 2016 नुसार, आधार कार्डाची पडताळणी प्रत्यक्ष किंवा इलेक्ट्रॉनिक स्वरूपात प्रमाणीकरणाद्वारे किंवा ऑफलाइन पडताळणीच्या मार्गाने किंवा निर्दिष्ट केल्याप्रमाणे इतर स्वरूपात करणे आवश्यक आहे. पडताळणी फिंगरप्रिंट, आयरीस स्कॅन, OTP प्रमाणीकरण आणि QR कोड इत्यादींद्वारे केली जाते. त्यामुळे, तुम्ही तुमची ओळख सिद्ध करण्यासाठी आधार वापरत असल्यास तुमची तोतयागिरी करणे जवळजवळ अशक्य आहे. पासपोर्ट, मतदार ओळखपत्र, पॅनकार्ड, रेशनकार्ड, ड्रायव्हिंग लायसन्स इत्यादी इतर ओळखीची कागदपत्रे लोक मोकळेपणाने देत आहेत, पण कोणीतरी तोतयागिरी करण्यासाठी त्यांचा वापर करेल या भीतीने त्यांनी ही कागदपत्रे वापरणे बंद केले का? नाही! ते त्यांचा वापर सुरू ठेवतात आणि जर काही फसवणूक झाली तर कायद्याची अंमलबजावणी करणार्‍या संस्था कायद्यानुसार त्यांची हाताळणी करतात. हेच तर्क आधारला लागू होईल. खरं तर, आधार हे इतर अनेक ओळख दस्तऐवजांपेक्षा अधिक सुरक्षित आहे, कारण इतर आयडींप्रमाणे, आधार हे बायोमेट्रिक आणि ओटीपी प्रमाणीकरण आणि QR कोडद्वारे त्वरित पडताळण्यायोग्य आहे. पुढे, आधार कायदा, 2016 अंतर्गत जेव्हा एखादी व्यक्ती तुमच्या आधार क्रमांकाचा गैरवापर करते किंवा तुमचे कोणतेही नुकसान करण्याचा प्रयत्न करते तेव्हा दंड आणि तुरुंगवासासह कठोर दंडाची तरतूद केली जाते.

PML नियमांतर्गत आधार हे बँक खाते उघडण्यासाठी स्वीकारल्या जाणार्‍या अधिकृतपणे वैध दस्तऐवजांपैकी एक आहे आणि बँकेने बँकिंग व्यवहार किंवा KYC साठी इतर योग्य काळजी घेणे आवश्यक आहे. जर काही घोटाळेबाजांनी आधार वापरून बँक खाते उघडण्याचा प्रयत्न केला आणि बँकेने कोणतीही योग्य काळजी घेतली नाही तर अशा परिस्थितीत आधार धारकाला बँकेच्या चुकीसाठी जबाबदार धरता येणार नाही. हे असे आहे की जर एखाद्या फसवणुकीने दुसऱ्याचे मतदार कार्ड/शिधापत्रिका सादर करून बँक खाते उघडले तर त्याला मतदार किंवा शिधापत्रिकाधारक नव्हे तर बँक जबाबदार असेल. अशा गैरवापरामुळे आजपर्यंत कोणत्याही आधार धारकाचे आर्थिक नुकसान झालेले नाही.”

आधार प्रमाणीकरण आधार कायदा, 2016 च्या कलम 7 अंतर्गत येणारे फायदे, सेवा आणि फायदे मिळविण्यासाठी केले जाऊ शकते आणि जर आधार प्रमाणीकरण ज्या उद्देशासाठी वापरायचे असेल ते एकतर संसदेने बनवलेल्या कायद्याद्वारे समर्थित असेल किंवा राज्याच्या हितासाठी असेल. आधारची पडताळणी भौतिक आधार प्रतीवर उपलब्ध असलेल्या QR कोडद्वारे ऑफलाइन केली जाऊ शकते. जर कोणतीही एजन्सी या सर्वोत्तम पद्धतींचे पालन करत नसेल, तर ती एजन्सी संभाव्य गैरवापर किंवा तोतयागिरीमुळे उद्भवलेल्या परिस्थिती किंवा नुकसानांसाठी पूर्णपणे जबाबदार असेल. आधार धारक कोणत्याही एजन्सीच्या किंवा चुकीच्या कृत्यासाठी जबाबदार नाही.

जसे फक्त तुमचा बँक खाते क्रमांक जाणून घेतल्याने, तुमच्या खात्यातून कोणीही पैसे काढू शकत नाही, त्याचप्रमाणे फक्त तुमचा आधार क्रमांक जाणून घेतल्याने, आधार लिंक केलेल्या बँक खात्यातून कोणीही पैसे काढू शकत नाही. बँकेत जसे पैसे काढण्यासाठी तुमची स्वाक्षरी, डेबिट कार्ड, पिन, ओटीपी इ. आवश्यक आहे, त्याचप्रमाणे तुमच्या आधार लिंक केलेल्या बँक खात्यातून आधारद्वारे पैसे काढण्यासाठी, तुमच्या आधार नोंदणीकृत मोबाइलवर तुमचा फिंगरप्रिंट, आयआरआयएस किंवा ओटीपी पाठवला जाईल. आवश्यक आधारचा गैरवापर किंवा तोतयागिरी करण्याचा प्रयत्न केल्यामुळे कोणत्याही आधार धारकाला कोणतेही आर्थिक किंवा इतर नुकसान किंवा ओळख चोरीला सामोरे जावे लागले नाही. विशेष म्हणजे, आधार प्लॅटफॉर्मवर दररोज ३ कोटींहून अधिक प्रमाणीकरण केले जातात. गेल्या आठ वर्षांत, आतापर्यंत 3,012.5 कोटींहून अधिक प्रमाणीकरणे (28 मे 2019 पर्यंत) यशस्वीरित्या पूर्ण झाली आहेत. आधार अधिक सुरक्षित आणि अधिक वापरण्यायोग्य बनवण्यासाठी UIDAI त्याच्या सुरक्षा प्रणाली आणि सुरक्षा यंत्रणांचे अपग्रेड आणि पुनरावलोकन करत आहे. आधार डेटाबेसमधून बायोमेट्रिक डेटाचे उल्लंघन झाल्याची एकही घटना घडलेली नाही. म्हणून, आधार कायदा, 2016 (सुधारित केल्याप्रमाणे) च्या तरतुदींनुसार आणि आवश्यकतेनुसार त्यांची ओळख सिद्ध करण्यासाठी लोकांनी मुक्तपणे आधार वापरावा आणि द्यावा.

आधार पडताळणी/प्रमाणीकरण हे आधार कायदा, 2016 च्या कलमांद्वारे नियंत्रित केले जाते, ज्या अंतर्गत संबंधित मंत्रालय/विभागाने सेवा प्रदान करण्यासाठी वापर प्रकरण अधिसूचित केले आहे.