ఆధార్ లక్షణాలు, అర్హతలు

ఆధార్ అంటే వివిధ భారతీయ బాషలలో పునాది, మూలము, స్తాపన, ప్రతిష్ట అని ప్రతిబింబిస్తుంది కావున ఈ భావర్ధాన్ని భారత విశిష్ట గుర్తింపు ప్రాధికార సంస్థ తను జారీ చేసే విశిష్ట గుర్తింపు సంఖ్య కు ఆపాదించారు.

వ్యక్తిగత బయోమెట్రిక్స్ ఆధార్ తో ముడిపడి వుంటుంది కాబట్టి ఏ నివాసి అయినా వేరే డూప్లికేట్ గుర్తింపు సంఖ్యను పొందలేడు, కావున నకిలీ మరియు ఘోస్ట్ గుర్తింపులను సుళువుగా గుర్తించి మోసాలను అరికట్టవచ్చు.

నకిలీ మరియు ఘోస్ట్ లబ్ధి దారులను అరికట్టడము ద్వారా ఒనగూరే మిగులను వనరులను మరీ ఎక్కువమంది అర్హత కలిగిన లబ్దిదారులకు ప్రయోజనాలు అందించడానికి ప్రభుత్వానికి వీలవుతుంది.

ఒకే ఆధార్: ఆధార్ ఒక విశిష్టతలు కలిగిన నెంబర్ కావున ఏ నివాసి కూడా ఒకటి కంటే ఎక్కువ ఆధార్ నెంబర్ గాని డూప్లికేట్ నెంబర్ గాని పొందలేడు, ఎందువలనంటే ఆధార్ నెంబర్ వ్యక్తిగత బయోమెట్రిక్స్ తో ముడి పడి వుంది. అందువలన ద్వంద మరియు మోసపూరిత మైన గుర్తింపులతో ప్రయోజనాలను పొందే వారిని నివారించడము వీలవుతుంది. ద్వంద మరియు మోసపూరిత మైన గుర్తింపులతో ప్రయోజనాలను పొందే వారిని అరికట్టడము మూలంగా మిగిలే పొదుపు చేయబడిన ద్రవ్యము ఉపయోగించి ప్రభుత్వ పథకాలను మిగిలిన అర్హత కలిగిన నివాసులకు అందజేసే వీలుంది.
సులభ వాహ్యత: ఆధార్ ఒక విశ్వజనీన, సర్వసామాన్య, సార్వత్రిక సంఖ్య. మరియు ఏజెన్సీస్, సేవలు కేంద్ర విశిష్ట గుర్తింపు డేటా బేస్ దేశాములోనుంది ఎక్కడనుండి అయినా సంప్రదించి, చేరుకొని లబ్దిదారుని గుర్తింపును ధ్రువీకరించు కొనే ప్రత్యెక సౌలభ్యము వుంది.
ఎటువంటి గుర్తింపు పత్రములు లేనివారి చేర్పు: బీద మరియు అల్పాదాయ వర్గాల వారికీ ప్రభుత్వ ప్రయోజనాలు పంచడానికి గుర్తింపును నిరూపించే పత్రములు లేకపోవడంము ముఖ్యమైన్ అవరోధము గా మారినది. యు.ఐ.డి.ఎ..ఐ డేటా పరిశీలన కొరకు ప్రవేశ పెట్టి ఆమోదింపబడిన “పరిచయకర్త” వ్యవస్త అటువంటి గుర్తింపు లేని వారి గుర్తింపును చాటుకోవడానికి వీలు కల్పిస్తుంది.
ఎలక్ట్రానిక్ వ్యవస్త ద్వారా ప్రయోజనాల పంపిణీ: యు.ఐ..డి ద్వారా పనిచేసే బ్యాంకు ఖాతా నెట్వర్క్ అతి స్వల్ప ఖర్చుతో మరియు భద్రతతో కూడిన వ్యవస్త ప్రత్యక్ష ప్రయోజనాలను నివాసులకు అందజేసి, ఈ రోజులలో అధిక వ్యయముతో కూడిన ప్రయోజనాల పంపిణీ లో పెనుమార్పులు తెచ్చి మోసపూరిత లాభాలు పొందే వారిని నివారించడానికి దోహదము చేసింది.
ఆధార అధీక్రుతము లబ్దిదారునికి హక్కుగా లభించే ప్రయోజనాన్ని నిర్ధారించుట: యు.ఐ.డి.ఎ.ఐ లభ్దిదారుల గుర్తింపును ద్రువీకరించుట ద్వారా ప్రయోజనాలను పంపిణీ చేసే ఏజెన్సీస్ కు ఆన్ లైన్ ద్వారా అధీక్రితము చేయడానికి అనుమతి ఇస్తుంది. అందువలన లబ్ది పొందవలసిన వ్యక్తికి మాత్రమే ప్రయోజనము చేకూరిందనే నిర్ధారణ లభిస్తుంది. అదే కాకుండా అధికమైన పారదర్శకత మరియు సేవల విస్తరణ ఒనగూరుతుంది. స్పస్టమైన జవాబుదారీ తనము పెరగడము మూలంగా చేసే తనిఖీలు అర్ధవంతముగా మారి లబ్దిదారులకు నాణ్యత తో కూడిన హక్కులను విస్తృతముగా అందించడానికి ప్రభుత్వానికి , ఇతర ఏజెన్సీస్ కూడా తగిన ప్రోత్సహం లభిస్తుంది.
స్వకీయ సేవ నివాసులను అదుపులో వుంచుతుంది.: నివాసులు ఆధార్ అధీకృత సాధనాన్ని వినియోగించుకొని వారి హక్కుల సమాచారాన్ని శీఘ్రముగా తెలుసుకొని, సేవలను తప్పక పొందటానికి మరియు సాధకబాధకాలు/కోర్కెలు సాధన మొబైల్ ఫోన్, కియోస్క్ ల ద్వారా తీర్చుకోవచ్చు.మొబైల్ ద్వారా స్వకీయ సేవలను పొందేవారికి 2-ఫాక్టర్ అధీక్రుతము ద్వారా( నివాసి యొక్క మొబైల్ నెంబర్ మరియు ఆధార్ పిన్ పొంది) భద్రత కల్పిస్తారు. ఈ ప్రమాణాలు రిజర్వు బ్యాంకు ఆప్ ఇండియా మొబైల్ బ్యాంకింగ్ మరియు పేమెంట్స్ కొరకు నిర్దేశించిన ప్రమాణాల ప్రకారము వున్నవి.

ఎవరైనా ఆధార్ పొందడానికి దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు. అలానే, ప్రయోజనాలను తమ ఏజెన్సీ ద్వారా ప్రజలకు అందించే వారు తమ వ్యవస్థను ఆధార్ కు అనుసంధానించి వారి కస్టమర్స్ లేక లబ్ధిదారులు కూడా సత్వర సేవలు పొందానికి ఆధార్ సమర్పించేటట్టు వెసులుబాటు కల్పించాలి.

కావలసిన నివాస సంభంద సమాచారము:
పేరు
పుట్టిన తేదీ
లింగము
చిరునామా
తల్లిదండ్రుల వివరములు( పిల్లలకు తల్లిదండ్రులు ఇవ్వాలి)
సంప్రదించడానికి వివరములు(ఫోన్ నెంబర్ –ఈ-మెయిల్ వివరములు)
కావలసిన బయోమెట్రిక్ సమాచారము:
ఫోటో ముఖచిత్రము
పది వ్రేళ్ళ ముద్రలు
కంటిపాప
యు.ఐ.డి.ఎ.ఐ నివాస సంభంద డేటా ప్రమాణాలు మరియు పరిశీలన కొరకు శ్రీ. ఎన్.విట్టల్ నేతృత్వంలో ఒక కమిటీ వేసి ఆ కమిటీ ని ఎటువంటి డేటా నివాసుల వద్దనుండి యు.ఐ.డి.ఎ.ఐ సేకరించాలి మరియు సేకరించే పద్ధతి ఏమిటి అనే విషయంపై నివేదిక కోరినది. డేటా ప్రమాణాల కమిటీ తన నివేదికను డిసెంబర్ 9,2009న సమర్పించినది. ఈ పూర్తి నివేదిక ఇక్కడ documents/UID_DDSVP_Committee_Report_v1.0.pdf లభ్య మవుతుంది అలానే యు.ఐ.డి.ఎ.ఐ బయోమెట్రిక్స్ ప్రమాణాలు మరియు పరిశీలన కొరకు శ్రీ. బి.కె.గైరోల(డైరెక్టర్ జనరల్, నేషనల్ ఇన్ఫర్మాటిక్స్ సెంటర్) నేతృత్వంలో ఒక కమిటీ వేసి, ఆ కమిటీ ని ఎటువంటి బయోమెట్రిక్స్ డేటా నివాసుల వద్దనుండి యు.ఐ.డి.ఎ.ఐ సేకరించాలి మరియు సేకరించే పద్ధతి ఏమిటి అనే విషయంపై నివేదిక కోరినది. బయోమెట్రిక్స్ డేటా ప్రమాణాల కమిటీ తన నివేదికను జనవరి 7,2010 న సమర్పించినది. ఈ పూర్తి నివేదిక ఇక్కడ
/documents/Biometrics_Standards_Committee_report.pdf లభ్యమవుతుంది

డి.డి.ఎస్.వి.పి కమిటీ నివేదిక ప్రకారము, వయసు విషయంలో ఒక ప్రమానీకము పెట్టుకున్నారు .దాని ప్రకారము ఆధార్ డేటా బేస్ లో పుట్టిన తేదీ పరిశీలించ బడినదా లేక ప్రకటించ బడినదా లేక ఉజ్జాయింపుగా లెక్కించ బడి నదా అనే మూడు సూచికల ప్రకారము నమోదు చేయబడుతుంది. ఒకవేళ సరియైన పుట్టిన తేదీ తెలియకపోతే , నివాసిని తెలిసిన వయసు మాత్రమే చెప్పమంటారు. ఎన్రోల్ మెంట్ సాఫ్ట్ వేర్ వయసును బట్టి పుట్టిన తేదీని లెక్కించే సౌలభ్యము వుంది.

కొద్ది కాలము గడిచిన తర్వాత పరిచయకర్తలను పెంచడము/మర్పుచేయడము లేక తొలగించే అధికారము రిజిస్ట్రార్ కు కలదు. పరిచయకర్త పరిదిలోనీ పనులు/కర్తవ్యములు కూడా మారవచ్చు. రిజిస్ట్రార్ ప్రతినిత్యము పరిచయకర్తల పనితీరును గమనిస్తూ అవసరమైనచో ప్రుస్తుత లిస్టు లో మార్పులు చేయాలని యు.ఐ.డి.ఎ.ఐ ప్రోత్సహిస్తుంది